اول فندک اختراع شد یا کبریت؟ شاید با پاسخ به این سوال کمی متعجب شوید.
آتش عنصر مهمی است که به انسان اجازه می‌دهد در محیط‌های سرد خود را گرم کند یا با کمک آن گوشت خام را بپزد و تاریکی را به روشنی و نور تبدیل کند. اگر به تاریخچه آتش و تأثیر آن در زندگی فکر کنیم ناخودآگاه به ابزاری که با آن آتش را ایجاد می‌کردند فکر خواهید کرد و شاید این سوال پیش بیاید که اولین ابزار ایجاد آتش چه بود یا این سوال برایتان مطرح شود که اول فندک اختراع شد یا کبریت؟
فندک حدود 3 سال قبل از کبریت اختراع شده است! بله شاید تعجب کنید اما اولین فندک در سال 1823 میلادی و اولین کبریت در سال 1826 میلادی اختراع و ساخته شدند. در ادامه در مورد پیدایش اولین فندک و کبریت بیشتر توضیح دادیم، حتما برای اطلاعات عمومی شما هم جالب خواهد بود.
این دو وسیله، ابزار قابل اعتمادی هستند که شمع‌ها، شعله گاز و گاه به گاه دورهمی‌های دور آتش را در دامن طبیعت روشن می‌کند. از آنجایی که کبریت ساختار ساده‌تری دارد حتما شما هم تصور می‌کنید که اول کبریت اختراع شد.
چه کسی اولین فندک را اختراع کرد؟
از آنجایی که فندک کمی زودتر از کبریت اختراع شد ما هم در ابتدا بهتر است به بررسی تاریخچه ساخت فندک بپردازیم. امروزه فندک یکی از کالاهای لوکس و مناسب هدیه دادن به شمار می رود. به طور مثال یکی از بهترین برندهای فندک در دنیا، فندک زیپو است که طراحی زیبا و ضمانت همیشگی و مادام‌العمر آن را به یکی از بهترین فندک‌های دنیا تبدیل کرده است.
با افزایش تمرکز در ایجاد ابزار اصطکاکی خوداشتعال در طول قرن 19، دانشمندان و شیمیدانان اروپایی نیز بیشتر توجه خود را بر روی ساخت وسایل کوچک و قابل حمل متمرکز کردند که با ترکیب مایعات قابل اشتعال گازهای تحت فشار با جرقه، شعله پایداری تولید کند.
این تلاش‌های اولیه آغاز صنعت جدید دستگاه‌هایی بود که به زودی آنقدر پیشرفته، آسان و ارزان شدند که در تمام دنیا به شهرت رسیدند و همه را قادر می‌سازند تا از یک وسیله کوچک آتش ایجاد کنند.
اولین فندک دنیا، در اوایل قرن نوزدهم توسط یک شیمیدان آلمانی به نام یوهان ولفگانگ دوبراینر اختراع شد. این وسیله، نوع اولیه فندک بود که از مواد شیمیایی برای ایجاد شعله استفاده می‌کرد.
وسیله او که به زودی به عنوان “چراغ دوبراینر” نامگذاری شد، آغاز عصری بود که در آن آتش می توانست به طور قابل اعتماد و راحت در یک لحظه ایجاد شود.
این دستگاه طراحی ساده ای داشت. فلز روی با اسید سولفوریک واکنش می دهد و هیدروژن گاز قابل اشتعال ایجاد می کند که با برخورد جرقه در دهانه ظرف شعله می گیرد. از آنجایی که دستگاه بسیار بزرگ، سخت، استفاده و بسیار خطرناک بود، هرگز نتوانست محبوبیت زیادی به دست آورد و در طول عمر خود از سال 1823 تا پایان قرن 19 فقط در مقدار محدود تولید شد. از آن زمان به بعد فندک‌های مختلفی با سوخت‌های متعدد ساخته شد و کم‌کم به عنوان یک کالای لوکس و بهترین هدیه برای آقایان محسوب شد.
یکی دیگر از برندهای محبوب فندک، مربوط به فندک کلیپر است که با طراحی ساده و شکیل و کیفیت بالا محبوبیت زیادی دارد.
چه کسی اولین کبریت را ساخت؟
جواب دادن به سوال اول فندک اختراع شد یا کبریت؟ کمی چالش برانگیز است. زیرا بعضی از افراد تعریف متفاوتی از کبریت دارند. برخی اعتقاد دارند که کبریت شامل یک چوب آغشته به سوخت است.
اگر این تعریف را درباره کبریت قبول کنیم جواب سوال اول فندک اختراع شد یا کبریت کاملا تغییر می‌کند. این مدل کبریت در سال 577 میلادی در شمال چین اختراع شد.
اما اگر کبریت را چوب یا تکه مقوای پوشش داده شده با سوختی تعریف کنیم که از طریق اصطکاک مشتعل می‌شود، در این صورت کبریت برای اولین بار در سال 1826 توسط مردی انگلیسی به نام جان واکر اختراع شد.
با این تعریف از اولین کبریت باید گفت که اختراع کبریت بعد از اختراع فندک است.
اولین کبریت بی‌خطر در دنیا در سال 1845 توسط فردی به نام « آنتوان وان اشروتر» ساخته شد که با داشتن ماده اکسید کننده سر چوب کبریت و تماس آن با فسفر قوطی کبریت باعث ایجاد آتش می‌شود.
چند سال بعد از اختراع کبریت، اولین کبریت وارد ایران شد که در ابتدا کالایی لوکس به شمار می رفت و همه مردم توانایی خرید آن را نداشتند. بعدها در سال 1287 شمسی، اولین کارخانه کبریت در تهران تاسیس شد، امروزه شهر تبریز بزرگترین کارخانه کبریت سازی در کشور را دارد.
سخن پایانی مطلب اول فندک اختراع شد یا کبریت
امروزه کاربرد فندک و کبریت در زندگی ما به قدری پرکاربرد و ضروری است که حتی این فکر به ذهنمان خطور نکند که اول کبریت اختراع شد یا فندک؟
فندک و کبریت در انواع مختلف تولید می‌شود و طراحی زیبا و استفاده راحت آن را جایگزین مدل‌های اولیه با استفاده مشکل کرده است. امزیپ یا زیپوچی سابق، انواع مختلفی از برندهای محبوب فندک و لوازم جانبی آن را عرضه می‌کند و همه محصولات موجود در فروشگاه با ضمانت اصالت کالا از کیفیت خیلی خوبی برخوردار هستند.